wlad at eu gilydd a'u troi'n filwyr er ymladd brwydrau'r Brenin, os daw yn rhyfel rhyngddo â'r Senedd."
"Pa le maent yn hyfforddi eu milwyr?"
Yng Nghastell Casnewydd. Mae Breddyn Kemys wrth ei fodd yn y Castell. Treulia'r boreuau i hyfforddi'r milwyr, a'r prynhawnau i garu merch y Cwnstabl."
"Ond y mae merch y Cwnstabl oddicartref ers misoedd. lawer!"
"Y mae 'oddicartref' i'r sawl y mae ei thad yn edrych. arnynt fel meibion yng nghyfraith anymunol, ond pan eilw dynion ieuainc sydd yn foddlon troi'n Babyddion, er mwyn cael llaw a chalon yr eneth brydferthaf yng Ngwent, y mae'r tad yn gofalu ei bod gartref i'r cyfryw, ac fod llond y Castell o groesaw iddynt."
"Wyt ti'n ŵr priod, Wil?"
"Yfi! Meistr Ifor! 'Rwy'n cyfaddef fy hun yn ffwl, ond nid cymaint a hynny o ffwl ychwaith!"
"Os nad wyt yn ŵr priod, pa fodd yn enw popeth yr wyt yn gwybod hanes pawb yn yr holl wlad?"
"Fyddi di'n darllen y Beibl weithiau, Meistr Ifor?"
"Lled anaml, 'rwy'n ofni. Pam?"
"O, y mae yna ateb i'th ofyniad yn yr hen lyfr. Mae gan fy meistr gyfrol hardd o Feibl Cymraeg Esgob Morgan, ac y mae hwnnw yn dweyd, 'y mynn pob ffwl ymyraeth.' Wrth ymyraeth, y mae ffyliaid, fel dynion ereill, yn dod i wybod. Ond gwrando air o gyngor, Meistr Ifor, cyn ymadael. Paid gofalu taw cyngor ffwl yw. Mae'th gyfaill, Ficer Prichard, yn dweyd yn y Ganwyll' am
Dderbyn perl o enau'r llyfan,'
A sen o ben pechadur.'
Ar yr un egwyddor, y mae'n ddoeth weithiau i ddyn call, hirben a diofn dderbyn cyngor gan ffwl."
"Yn enwedig os bydd y ffwl yn un sy'n profi fod ei gallineb yn llawer mwy amlwg na'i ffolineb. Beth yw'th gyngor, Wil?"
"Os oes gennyt y mymryn lleiaf o serch gwirioneddol at ferch Cwnstabl y Castell, paid a'i gadael yn ysglyfaeth i gynllwynion uffernol dyn fel Breddyn Kemys."
"Ond beth am ei thad, a'r nai yna,—Hywel Kyffyn?"
