duwinyddol o'i eiddo, o bryd i bryd, yn dangos gwreiddjoldeb meddwl a gallu ymresymiadol gwych.
Efe a Dr. Edwards, Bala, a gychwynasant y Traethodydd, yn 1845, a bu y ddau yn ei gyd-olygu am ddeng mlynedd, a pharhaodd efe yn mlaen, gyd ag eraill. Felly efe a wasanaethodd ei genedlaeth yn dda fel llenor yn gystal ag fel pregethwr.
Fel eglurhad ar ei ddoniau fel emynwr tlws, rhoddaf yr engreifftiau canlynol o'i waith o'r Llawlyfr Moliant:
TYRED GYDA NI.
Ymdeithio 'r y'm wrth arch ein Tad,
I'r Ganaan nefol fry;
A ddeui dithau i'r un wlad?
O! tyred gyda ni.
Gwlad ydyw hon sy'n llifo'n hael
O laeth a mêl yn lli':
'Does ynddi neb yn glat na gwael—
O! tyred gyda ni.
Cei ar dy daith ymgeledd glau,
O ffrydiau Calfari,
A'th geidw'n llon rhag llwfrhau—
O! tyred gyda ni.
HELAETHIAD TEYRNAS CRIST.
O doed teyrnasoedd byd yn rhwydd
Yn eiddo 'n Harglwydd ni;
Trwy'r ddaear caner heb nacau,
Am angau Calfari.
Gwregysa 'th gleddyf ar dy glun
O gadarn Un! yn awr;
Mewn llwyddiant marchog is y rhod,
Ti wyt i fod yn fawr.
