Tudalen:O Law i Law.pdf/134

Gwirwyd y dudalen hon

Ond wedi imi gael fy medyddio, ni olygai'r Cymundeb lawer imi. Gwrandawn yn astud iawn ar Mr. Jones yn darllen y bennod — y XXVI o Fathew, yn ddieithriad — a dilynwn ei bregeth yr un mor eiddgar, gan benderfynu glanhau fy meddwl ar gyfer yr ordinhad. A chyn gweinyddu'r sacrament, cynorthwyai Mr. Jones fì a phawb arall trwy ddyfynnu yn hynod dawel a dwys yr adnod, "Eithr holed dyn ef ei hun; ac felly bwytaed o'r bara ac yfed o'r cwpan." Ond cyn gynted ag y rhoddwn y darn o fara rhwng fy nannedd, diflannai fy nuwioldeb oll. Trown y frawddeg "Hwn yw fy nghorff" yn fy meddwl, ond lladdai rhyddiaith y briwsion ar fy nhafod holl farddoniaeth y peth. Digwyddai'r un peth pan yfwn y gwin. "Hwn yw fy ngwaed "— ond, â melyster y gwin yn fy ngenau, pell ac atgas oedd y syniad o "waed". Gwnawn fy ngorau glas i gael golwg glir ar y drychfeddwl sanctaidd, i syllu trwy wydr cymylog y ddefod, ond methu, methu a wnawn. Hyd nes dyfod helynt Twm Twm.

Thomas Edward Thomas oedd yr enw a roes ei rieni arno, ond prin y gwyddai neb hynny nes i'r geiriau gael eu torri ar garreg ei fedd. "Twm Twm "oedd ef i bawb, i hen ac ifanc, i barchus ac amharchus, ac y mae'n bur debyg y llewygai Twm pe galwai rhywun ef yn Thomas Edward. Lletyai hefo Cadi Roberts, hen wraig a oedd yn byw ar y plwy' ers blynyddoedd; yno, beth bynnag, i lawr wrth y llyn, y cysgai ac y llyncai damaid o frecwast, ond dyn a ŵyr ymh'le y câi fwyd trwy weddill y dydd. Hel ei damaid fel rhyw gardotyn answyddogol a wnâi, a gofalai llawer un am gadw bara a chaws neu ddarn o gig ar gyfer Twm Twm. Nid bod arno eisiau llawer o fwyd; yr oedd yn well ganddo yfed na bwyta, a llymeitian o fore hyd hwyr oedd ei wynfyd ef. Ni welais mohono erioed yn feddw — nid oedd ganddo ddigon o arian i hynny; ac ni welais mohono erioed yn hollol sobr. Enillai ychydig o bres trwy lanhau ystabl Siop y Gongl, ac ychwanegai atynt trwy gario rhyw nwydd neu fag o'r orsaf i rywun, neu trwy ddifodi'r naddion i Huw Saer, neu helpu Now Morgan i beintio'r cychod, neu hel grug gwyn a'i werthu i ddieithriaid. Mewn gair, rhyw fyw o ddydd i ddydd a wnâi Twm Twm, a digon i'r diwrnod ei ddrwg ei hun.