Tudalen:O Law i Law.pdf/178

Gwirwyd y dudalen hon

"'Dwyt ti ddim yn meddwl mynd â hi, fel'na, Jim?" gofynnodd Meri Ifans.

"Ydw', debyg iawn. Pam lai?"

"A malu'r llestri'n deilchion, y ffŵl? Aros imi gael rhedag i'r tŷ i nôl basged ddillad i'w cario nhw. Mae'r llestri 'na yn werth arian, cofia. Paid ti â chyffwrdd yn y dresal nes do' i yn ôl. Cofia di 'rŵan."

Yr oeddynt yn werth arian, yr hen blatiau gleision a'r jygiau o liw copr ar silffoedd y dresel, a'r powliau yn y gwaelod mawr agored. Mor falch y byddai fy mam wrth eu dangos i ryw ddieithryn a ddeuai i'r tŷ! Mor ofalus y tynnai hi blât neu jwg i lawr i'r ymwelydd gael ei weld! Gofalai bob amser ofyn i'r dieithryn deimlo pwysau'r plât i brofi mor ysgafn ydoedd, a dangosai gyda balchder mawr y tri ysbotyn yma a thraw ar ei gefn, arwydd diffael, meddai hi, ei fod yn hen iawn. Rhoddai ei llaw o dan jwg er mwyn i'r ddolen ar ffurf neidr neu ar ffurf deilen fod yn eglur i bwy bynnag a edrychai arni.

Platiau ag arnynt batrwm pren helyg oedd ar y dresel, tair rhes o blatiau gleision hardd. Tri phlât hirgul, pob un tua throedfedd a hanner o hyd, oedd ar y silff uchaf; ar yr ail silff, chwech o rai mawrion, crwn—platiau cinio; ac ar y drydedd, deg o rai bychain—platiau te. Ar fachau uwch pob rhes yr hongiai'r jygiau o liw copr mewn setiau o dri, dwy set ar bob silff, y jwg i'r ddeau y mwyaf bob tro. Am ganol ambell jwg rhedai rhimyn glas, gloyw, a chofiaf fel y dyfalwn, yn hogyn, pa un ai'r glas ai'r copr oedd y gloywaf ei liw. Ond nid oedd y glas ar un o jygiau'r drydedd silff; rhimyn o biws ysgafn oedd ar dri ohonynt ac ar eu canol, bob ochr, gylch melynwyn a llun capel bychan ynddo a choed o'i amgylch. Wedyn i'r chwith, yr oedd y tri jwg a roddai fwyaf o fwynhad imi, pan oeddwn i'n blentyn, y jygiau ar ffurf wyneb hen ŵr. Hen ddyn pur garedig yr olwg ydoedd, ac yr oedd yn ddrwg iawn gennyf weld ei wyneb yn mynd yn llai fel hyn o jwg i jwg. Y jwg sy n llai," fyddai eglurhad fy mam, pan gydymdeimlwn âr Toby pellaf i'r chwith, ond rhywfodd, ni fodlonai hynny fy meddwl ifanc. Yr oedd rhywun creulon iawn wedi gwasgu wyneb yr hen ddyn yn fychan, fychan.

O dan silffoedd y llestri a'r jygiau gorweddai'r silff fawr