angladd. Oes, y mae myrdd o atgofion yn cronni o amgylch yr hen fwrdd.
Gynnau, codais y lliain i edrych a oedd y marciau arno o hyd. Gwenais wrth weld ôl fy nghyllell gyntaf ar fin y bwrdd, y gyllell fawr honno a yrrodd F'ewythr Dic imi o'r Sowth un Nadolig. "'Wn i ddim be' oedd Dic isio gyrru hen beth peryglus fel 'na i'r hogyn" oedd geiriau fy mam wrth fy nhad, gan ryw hanner bygwth cymryd y gyllell oddi arnaf. Cyn gynted ag y troes hi a'm tad eu cefnau, chwiliais am rywbeth i drio min y gyllell arno, ond ni welwn ddim, ac yr oedd hi'n ormod o drafferth mynd allan i'r cefn am ddarn o bren neu bwt o gangen. Dyma godi'r lliain yn ddistaw bach a gyrru'r llafn i mewn i fin y bwrdd. Ia, yr un lliain sydd ar y bwrdd heddiw, un pinc ac arno batrwm o flodau cochion; ond pe troech ef, gwelech fod yr ochr arall yn goch a'r blodau'n binc. Bydd yn rhaid imi ddygymod à lliain arall yn fy llety, y mae'n debyg, a gwaith go anodd fydd hynny. Ond na, mi af â hwn hefo mi, a bydd y blodau fel wynebau hen gyfeillion yn nieithrwch fy ystafell. Rhyfedd fel y mae peth mor farw â lliain bwrdd yn gyforiog o fywyd yn eich profiad chwi. Cofiaf fy mam yn ei olchi ambell dro, ac am ddiwrnod neu ddau, edrychai'r gegin i gyd yn noeth a dieithr a digysur. Af, mi af â'r hen liain hefo mi.
Y mae'r marciau eraill hefyd ar y bwrdd o hyd, ôl hoelion a phedolau fy esgidiau pan oeddwn i'n hogyn-ysgol. Cofiaf fy mam yn dod i mewn i'r gegin yn sydyn, ac yn meddwl fy mod yn dechrau colli arnaf fy hun wrth fy ngweld yn trio dawnsio ar ben y bwrdd. Tynaswn y lliain pinc, wrth gwrs, a'i roi o'r neilltu pan aethai fy mam allan, ond dychwelasai hi braidd yn annisgwyl a'm cael yn dilyn, yn fy esgidiau hoelion-mawr, gyfarwyddiadau Joe Hopkins.
Pa le y mae'r hen Joe Hopkins bellach, tybed? Yn ei fedd ers llawer dydd, y mae'n bur sicr. Yr oedd yn tynnu at ei hanner cant yr amser hwnnw, bum mlynedd ar hugain yn ôl, a phrin y cyrhaeddai un y bu ei fywyd mor grwydrol ac mor ansicr oedran teg. Yn wir, ymddangosai yn o hen pan adwaenwn i ef.
Hogyn ar gyrraedd fy neuddeg oed oeddwn i pan ddaeth Joe Hopkins i'r pentref yn actor hefo Ted Winter and
