CEIRIOG.
MEDI 25, 1832
Mab y mynydd ydwyf innau
Oddi cartref yn gwneyd cân,
Ond mae'm calon yn y mynydd
Efo'r grug a'r adar mân!"
—Ceiriog.
"Ceiriog ydyw prif fardd telynegol y ganrif. . . . Y mae miwsig yn yr oll o'i ganeuon. Symledd, dychymyg chwim a chwareus, a chydymdeimlad byw â natur,—dyna brif nodweddion Ceiriog."
—W. Lewis Jones ("Caniadau Cymru ")
"Braint y bardd yw breuddwydio yr oes ar ei ol. Os cododd Ceiriog y llen llwyd—oer oddiar Gymru Fu, safodd hefyd yn y ffenestr ddeheuol i weled gobeithion Cymru Fydd."
—Elfed.
AR un ystyr, hawdd fuasai llanw oriel mis Medi â chymeriadau enwog, hen a diweddar. Yn ystod teyrnasiad y mis hwn,—mis melus y ffrwythau addfed, a'r ydlan lawn, y gwelodd llu o lenorion a beirdd oleuni dydd. Yn mis Medi y ganed James Thompson (1700), bardd y "Tymhorau," un feddai fedr arbenig i ddesgrifio allanolion Anian. Yn ystod yr un mis, a'r un ganrif, y ganed Samuel Johnson (1709); John Foster (1770), a Felicia Hemans (1793), barddones dlos, ac un a garai Gymru, ei hanes, a'i golygfeydd.
