Tudalen:Oriau yn y Wlad.djvu/108

Prawfddarllenwyd y dudalen hon

GWELED ANIAN.

Mae gweled Bywyd—Bywyd iach a phur,
Yn ysbrydoliaeth i eneidiau llesg.
****
Gwynfyded eraill ar orchestion dyn—
Ar gestyll, pontydd, a pheiriannau chwim;
Gwell genyf fi yw treulio awr o saib
I wylied Bywyd—Bywyd cwbl ddi-dwyll.

—IOLO CARNARVON.

I.

YN mhlith y galluoedd y dylem roddi pob mantais iddynt i ddadblygu y mae y gallu i sylwi; y ddawn i ganfod defnyddiau addysg a mwynhad yn y gwrth- rychau cyffredin yr ydym yn d'od i gyffyrddiad â hwy.

Y mae sylwi i bwrpas yn allu, ac yn allu gwerthfawr. Yr oedd. rhywun yn canmol gŵr neillduol yn mhresenoldeb Dr. Johnson, gan ddweyd, "He is a man of general information." Ebai y doctor wrtho, "Is he a man of general observation?" Yr oedd Dr. Johnson, un o ddynion callaf ei ddydd, yn gosod y gallu i sylwi yn uwch na'r wybodaeth hono a gesglir drwy gyfryngau ail llaw. Ac eto, ychydig mewn cymhariaeth sydd yn ei feithrin yn ddyladwy. Gellid dweyd am dyrfa fawr o blant dynion,-"Llygaid sydd iddynt, ond ni welant." Yr ydym, ar brydiau, wedi cyfarfod â phobl gawsant y fantais o deithio gwledydd, a gweled rhyfeddodau Natur a chelf; ond wedi d'od yn ol heb sylwi ar ddim gyda'r dwysder hwnw sydd yn troi gwrthrychau allanol yn ddefnyddiau myfyrdod a mwynhad.