Tudalen:Oriau yn y Wlad.djvu/35

Prawfddarllenwyd y dudalen hon

o anhebgorion ffon olygus a gwasanaethgar. Fel hyn:—

Ffon gron, o lin onnen, wedd iraidd, neu dderwen,
Dâ'i hasbri, dewisbren, neu gollen deg wiw,
A baglen lân luniaidd; rhisg claerwych, disglaeraidd,
Neu gywraint ragoraidd, bur loewaidd, bêr liw,
Heb arni groes naddiad, na brathiad, na briw;

Ffon odiaeth ffynedig, fo gadarn o'r goedwig,
Nid gŵyden blygedig, ddolenig, ddeil im;
Ond bydded ei moddau yn drwyadl ddi-droiau,
Heb geinciau, holltiadau, neu dolciau, na dim
Gwrthuni, na chroesni, na chamni—ffon chwim.

Ond nid desgrifio ffyn yn unig y byddai Ieuan Lleyn. Canodd yn helaeth ar destynau moesol a chrefyddol. Un o'i ddarnau goreu, debygem, ydoedd Marwnad i Mr. Charles o'r Bala. Wele bennill neu ddau o honi:—

Duw a hauodd yn ei galon,
Wiwdeg gryfion hadau gras,
Gwreiddiasant ar lan afon groew,
Dawel, hoew, loew las;
Eginasant a thyfasant,
Blodeuasant drwy blaid Ior,
A dygasant ffrwythau addfed,
Ei ymwared oedd y môr.

I chwi y rhai sydd yn llafurio,
Ac yn gwylio yn y gwaith,
Y cyhoeddodd ef Euriadur
Yn iach, yn eglur, yn eich iaith;
Hyfforddi'r ieuanc yw ei ddiben,
I gedyrn hen mae'n gadarnhad;
Y nesa i'r Beibl, mae'n rhagori
Ar un goleuni yn ein gwlad.