Tudalen:Oriau yn y Wlad.djvu/45

Prawfddarllenwyd y dudalen hon

A ydynt yn cyfateb i'r eiddo anian fel y gwelir hi o'r bwthyn hwn? Cadernid, rhamantedd, a mawredd y môr, sydd yn fwyaf amlwg yn y llecyn hwn. Nid oes yma ddyffryn brâs neu afon ddolenog, ond y mae ym. wir arddunedd. A ydyw hynyna yn briodoledd amlwg yn athrylith Goronwy? Credwn ei bod. Wedi boddloni ein hunain drwy syllu ar gerig llwydion a thwmpathau oedranus oddeutu anedd Goronwy, cawsom ychydig eiriau gyda "gwraig y ty." Y mae hi, fe ymddengys, yn un o ddisgynyddion Goronwy. Y mae yn chwaer i'r lodes fach (y pryd hyny) a ysgrifenodd â'i llaw ei hun yn note-book George Borrow y geiriau a ganlyn:—

"Ellen Jones, yn perthyn o bell i Goronwy Owen."

Gofidiem fod ei hiechyd mor wanaidd, ond y mae ei meddwl yn fywiog a chraffus. Ac er mai mewn bwthyn digon cyffredin y mae yn byw, yr oedd ei hymddygiad ar y dydd a nodwyd mor foesgar a boneddigaidd ag unrhyw lady yn y tir. Wedi ymddiddan gyda hi, nid oeddym yn rhyfeddu dim ei bod yn perthyn i Goronwy, er "o bell." Y mae dyfodiad athrylith i deulu yn dylanwadu yn mhell. Yr ydym yn awr yn dychwelyd ar hyd yr un ffordd, yn pasio Brynteg, a'r Wellington Inn (y ty oedd yn cael ei adeiladu pan oedd Borrow yn yr ardal). Synwyd y teithydd fod y perchen yn gallu siarad Yspaenaeg, a bu ymgom ddoniol rhwng y ddau. Yma yr oeddym yn troi ar y chwith at Lanfair. Tra yn siarad am ymgom Borrow gyda gwr y Wellington, gofynem i W. P.:—

"P'le mae y felin lle y cafodd George Borrow de a siwgwr gwyn?"

Dyma hi," ebai yntau: "melin wynt ydyw, fel yr eiddo Mon yn gyffredinol."

"A oes rhai o'r teulu oedd yno ar y pryd ar gael yn bresenol?"