| Blwyddyn | Plwyf | Lle'r Ysgol | ||
|---|---|---|---|---|
| 1757-8 | • • | Llwyn Dafydd | • • | —— |
| 1759 | • • | Llangathen | • • | Pantyrhelyg. |
| 1761-2 | • • | Llandysul | • • | Dolfor. |
| 1767 | • • | Llanfynydd | • • | Penlan Fach |
| 1770 | • • | Llanfynydd | • • | Ffoslwyd. |
| 1772 | • • | Llandeveision | • • | Castell Howel. |
| 1772-3 | • • | Cil-y-Cwm | • • | Tŷ Newydd. |
| 1774-5 | • • | Llanfynydd | • • | Soar. |
| 1775 | • • | Llangunnor | • • | Nant-y-Caws.[1] |
Ni wyddys mab pwy oedd yr emynydd, dydd ei eni, y man y ganed ef, na dim arall o'i hanes hyd y flwyddyn 1757; eithr rhydd y rhestr uchod gyfrif o'i alwedigaeth a'r lleoedd y gweithiai ac y preswyliai ynddynt, am ddeunaw mlynedd, ac nid oes ar glawr, cyn belled ag y gwyddys yn awr, gyfrif am ddim ond y deunaw mlynedd hyn. Tyb a thraddodiad yw popeth arall. Cesglir yn naturiol oddiwrth ei emynau ei fod yn ŵr meddylgar a da, a rhydd llythyrau'r Welch Piety brawf o hynny. Dengys yr holl lythyrau ei fod yn un o athrawon mwyaf medrus a llwyddiannus Griffith Jones, bod ei ymarweddiad yn lân a chyson, a'i fod yn anarferol o ddefosiynol ei ysbryd. Yr oedd holl athrawon yr ysgolion yn ddynion rhinweddol, eithr dengys y llythyrau y rhagorai Morgan Rhys ar bawb ohonynt mewn diwydrwydd a defosiwn.
Rhy brin yw defnyddiau llythyrau'r Adroddiadau i seilio bywgraffiad i'r emynydd arnynt, ond diolchwn am danynt, oblegid rhoddant inni wybodaeth sicr am gyfnod helaeth o'i oes. Dysgant os bu'n aelod o gwbl yn y Corff Methodistaidd, na fu "yn aelod defnyddiol trwy ei oes yng Nghilcwm," oblegid mynychai'r Eglwys Sefydledig tra bu'n athro'r Ysgolion Cylchredol. Prawf yr Adroddiadau ei fod yn ffyddlon i gredo a threfn yr Eglwys Wladol.
- ↑ Methais a tharo hyd yma ar Adroddiadau 1764-5 a 1777-9. Pe deuid o hyd i'r tri olaf, dichon y ceid prawf i Morgan Rhys barhau'n athro'r Ysgolion Cylchredol hyd derfyn ei oes yn 1779.
