Aeth i'r ystafell oreu ryw brydnhawn
Yn llawn o hono'i hun, a'i foes a'i ddawn,
A'i feistr ynghyd â'r teulu da'n ciniawa;
Dechreuai frefu a phrancio'n llon a 'smala
A chodai'i ddau droed blaen ar lin ei feister;
Pob peth mewn gair a fyddai'r Ci'n ei arfer.
Ond taflai'r bwrdd, dymchwelai'r bras ddysgleidiau,
A thorrai'r llestri'n gandryll mân â'i gampiau.
Fe waeddai pawb mewn wbwb gwyllt, "Holo!
O, bobol, helpwch! y mae'r mul o'i go'."
Ymaflai gwr y ty mewn ffon o dderwen,
A dyrnai'r Asyn ffol ar draws ei ledpen;
A rhoes 'e drannoeth, am ei gampau gwirion,
I ryw ddyn tlawd i gario penwaig heilltion.
A llawer gwaith, a'i gefn yn friwiau noethion
Dan faich anesmwyth cawelleidiau trymion,
A'i fol yn wag, y dywedodd wrtho'i hunan,
'Wel, wel! nis daethwn i'r sefyllfa druan
'Rwyf ynddi'n awr, pe baswn yn boddloni
Ar fy myd gynt, yn lle dynwared Corgi.
Mi wn yn awr (ond ni waeth tewi bellach,)
Mai nid 'r un fath mae pawb i foddio'i gryfach.
Cymered pob Asyn siampl oddi wrthyf fi,
Na wnelo byth ddynwared castiau Ci."
Hercwlff a'r Certwynwr.
Yr oedd gynt amaethydd.
Yn gyrru certwyn drom,
Ar hyd ffordd serth a chleilyd,
Yn llawn o laid a thom:
Fe lynai yr olwynion
Mewn rhigol lawn o glai;
Nid âi'r ceffylau 'mhellach,
Ac nid oedd arnynt fai.
Ar hyn y swrth Gertwynwr
Heb ymdrech dim ei hun,
Weddïai ar i Hercwlff
Ddod ato mewn rhyw lun:
