PEDR FARDD.
"Pedr Fardd pa awdwr fu
Mwy anwyl i emynu?"
—R. AP GWILYM DDU.
UN o'r penillion cyntaf a ddysgir gan blant Cymru yw yr un sydd yn dechreu gyda'r llinell brydferth,—
"Cysegrwn flaenffrwyth ddyddiau'n hoes,"
ac y mae ganddo y fath afael arnom fel y'i cenir gyda hwyl gan hen bobl, fel pe heb feddwl ei ystyr.
Eifionydd eto biau awdur yr emyn sydd yn dechreu gyda'r pennill nodir uchod, sef Pedr Fardd.
Ganwyd Peter Jones (Pedr Fardd) yn y flwyddyn 1775, mewn bwthyn diaddurn o'r enw Tan yr Ogof, ar ochr Carn Dolbenmaen. Pan oedd yn blentyn ieuanc symudodd ei rieni i fyw i Fryn Engan, ac oddi- yno drachefn i Langybi.
Dywedir fod ei dad yn brydydd pur dda, a bu hynny yn fantais i'r plentyn i ddysgu rheolau barddoniaeth. Dywed ei hunan yn ei annerch i Ddewi Wyn a Robert ap Gwilym Ddu:—
"Rhyw anghelfydd brydydd brau
O Eifionydd wyf finnau,
A phrydydd hoff ei rediad
Addfwyn, o hon, oedd fy nhad."
Yr oedd ynddo chwaeth at farddoniaeth pan yn blentyn. Dywedir iddo wneud yr englyn canlynol i'w chwaer pan yn bur ieuanc:—
Fy chwaer sydd ferch daer a dig,—un 'stormus
Rhyw sturmant anniddig;
Er bwrw ia a barrig,
Myn hon gael menyn neu gig."
