Tudalen:Rhamant Bywyd Lloyd George.djvu/173

Prawfddarllenwyd y dudalen hon

"Oh! peidiwch codi treth ar y landlord! Trethwch y plant bach yn lle hyny!" Yn ei Gyllideb Fawr, darparai am arian o'r trethi i dalu am y Drednots, y llongau rhyfel mawr, newydd. Pan daflodd Ty'r Arglwyddi y Gyllideb hono allan, desgrifiai ef yr Arglwyddi fel yn gwaeddi: "Ffwrdd a chwi! Peidiwch dod atom ni am arian i dalu am y Drednots! Ewch a thorth fara y gweithiwr i'r pawnshop i gael arian!" Ac, meddai, dyma'r ateb a roddai yntau: "Na, fy Arglwyddi! Cyn y cymerwn ni y bara o enau'r gweithiwr, gwnawn ffwrdd a chwi a'ch Ty!" Yn mhob araeth o'i eiddo ar Ddiwygiad Cymdeithasol, yn mron, daw yn ol at broblem y Tir fel y cwestiwn mawr y rhaid ei benderfynu cyn y gellir gwella cyflwr y werin. Er engraifft:

"Mae diwydianau pwysig wedi cael eu llethu a'u newynu gan hawliau afresymol perchenogion tir. Dyna'r rheswm paham y mae ffarmwriaeth mor isel."

"Ni chrewyd ac ni roddwyd tir y deyrnas erioed i fod yn waddol at gynal urddas a rhoi mwyniant i ddosbarth bychan. Rhoddwyd y tir er lles plant y tir."

"Mae digon o adnoddau yn y wlad hon i ddarparu bwyd, a dillad, a llety i'n miliynau o bobl dlawd. Oes, ac o'u hiawn ddefnyddio, i gynal miliynau lawer yn ychwaneg."

Yna, gan aralleirio y Bardd Goldsmith yn ei "Deserted Village," ebe fe:

"Ceir yn y wlad hon gyfoeth wedi croni i raddau hel- aethach nag a welwyd erioed yn hanes y byd; ond casglwyd y cyfoeth hwn ar draul gwastraffu dynion. Yr ydym wedi bod yn sugno nerth ein hardaloedd gwledig. Y nerth hwnw oedd ein cyfalaf, ac yr ydym wedi bod yn ei afradloni. Mae yn hen bryd i'r genedl wneyd ymdrech mawr, egniol, penderfynol, i'w adgyflenwi."

Ar y syniad hwn y seiliodd ei awgrymiad am development grants—arian a roddir gan y Llywodraeth at ddadblygu adnoddau a chyfleusderau'r wlad. Ebe fe: