Dy Deml a ymollwng yn llwydwedd ac unig;
Dy dŷ a adawyd i ti'n annhrefedig:
Y llwynog ar hyd dy heolydd a uda,
A'r buri ar weddill y cledd a loddesta.
Galara! goleuni IEHOFAH ymadodd,
A dyddiol nos drosot ei lleni amledodd;
Y fflam oedd mor rhuddgoch, ni ddyrch o'th allorau,
Diflannodd dy degwch, edwinodd dy flodau.
Aeth manon y ddaiar yn anghyfanneddle,
A'i chyssegri gywion yr estrys yn drigle:
Gan law yr yspeilydd dy wlad a anrheithiwyd,
A'th blant i estroniaid yn gaethion a werthwyd.
Y rhiniau a chwarient o'th amgylch, a ffoisant,
Gweledion darogan dy feirdd a beidiasant;
Dy gwpan a lanwyd i fyny o chwerwon,
A thithau a yfaist ei erchyll waddodion.
Ar anterth yr hafddydd dy haul a fachludodd;
Fel cwmwl boreuddydd dy fawredd a giliodd;
Distawrwydd a hulia dy eang wastadedd,
A Dial a chwardda ar olion Creulonedd.
Byddinawl fanerau ni welir yn chwyfaw
O flaen dy byrth mwyach, nac arfau'n disgleiriaw;
Oddi wrthynt enciliodd grymusder y cedyrn,
Y darian a ddrylliwyd, a phallodd yr udgyrn.
Galara! clyw ddolef alaethus y gweddwon
Uch maes y gelanedd, lle huna eu meirwon:
Y fam byth ni wela ei mab yn dychwelyd,
A'r wyryf yn ofer ddisgwylia ei hanwylyd.
Y tyrau, a ddyrchent eu penau mawrhydig,
Sydd heddyw yn garnedd dan draed yn fathredig;
Ym mangre Llawenydd gwnaeth Tristwch ei drigfan,
A baner Marwolaeth sydd yno'n cyhwfan.
Tudalen:Telyn Dyfi.djvu/30
Prawfddarllenwyd y dudalen hon