PENNOD XII
HYFRYTED Cwrdd ag anwyliaid wedi absenoldeb hir! Wedi'r crwydro, mor felys dod yn ôl i'r hen fro gysegredig i adrodd helyntion y daith—y prudd a'r llon. Ac mewn byd lle mae cymaint o bethau yn newid ac yn cilio, hyfryd yw cael mam neu dad yn yr hen gartref a'u cariad yn aros yr un o hyd—eiliw gwan o gariad mwy.
Edrychai pob un o deulu Nantoer ymlaen at y dydd Mawrth hwnnw gyda chalonnau llawn. Yn ystod y nosweithiau cyn ei ddyfod, o'r braidd y medrai Alun gysgu o gwbl. Nid oedd Ieuan fawr gwell, nac, ychwaith, eu mam a Mair. Rhedai meddyliau'r pedwar at ei gilydd ymhell cyn iddynt gyfarfod wyneb yn wyneb. Fore Mawrth, wedi codi, sylwodd Mair fod ei mam yn brudd iawn ei gwedd fel pe bai ar dorri i wylo, a gofynnodd iddi yr achos.
"Meddwl am Eiry fach 'rwyf fi trwy'r bore," ebe hi. Cefais freuddwyd hynod iawn amdani neithiwr. Gwelwn hi yn dod i'r tŷ yn llaw Ieuan, yn ferch dal, ac O mor dlos,—fel y gallai fod yn awr pe bai'n fyw. Daeth ymlaen ataf, a gwenodd arnaf fel y gwnai gynt, a dywedodd 'Mam' a dihunais gyda'r gair."
