Tudalen:Tro yn Llydaw.djvu/58

Gwirwyd y dudalen hon

Yr oedd gweled Llythyrdy Lannion fel diangfa rhag marwolaeth inni. Ac fel yr oedd y peth yn bod, yr oedd M. Pouhaër yno. Hen ŵr corffol, yn gwenu beunydd, oedd. Dilynasom ef i'w Hotel de l'Univers, enw digon anhyfryd inni, ond cawsom ef yn lle wrth ein bodd. Yr oedd yno ddau Sais ieuanc ar ymadael, a dywedent ar ginio na chawsant hwy le mor gysurus yn Llydaw i gyd.

Cyfarfyddasom y ddau hyn droeon wedyn, — ym mhrysurdeb gorsaf Landernau ac yn nhawelwch gwastadedd Carnac, ac yr oedd yn dda gennym eu gweled bob amser. Nid oes fôd ar y ddaear mor anioddefol a'r Sais uniaith, un ddirmyga'r Cymro ac a gasha'r Gwyddel, oherwydd nad ydyw erioed wedi ceisio deall neb, na meddwl am neb ond fel y gwasanaethont ef. Ond mae'r Sais fo wedi trafaelio gwledydd ac wedi dysgu cydymdeimlo â chenhedloedd eraill, yn greadur newydd. Medd foneddigeiddrwydd gonest tawel, ac y mae yn hoffus iawn. Er gwaetha'r Trioedd, y mae'n bosibl "dadfileiniaw Sais." Nid ydyw ei "fileindod" ond peth arwynebol, y mae pethau gwell yn nyfnder ei natur. Pan lysgir ef i ddeall ac i brisio ynni'r Albanwr a chrefydd y Cymro a dawn y Gwyddel, bydd yn fraint ac yn bleser cael bod yn gyd-ddinesydd iddo.

Erbyn i ni ddod i'r gegin, yr oedd Ioan wedi cyrraedd yno, wedi yfed ei lymaid arferol, ac wedi cysgu'n dawel, heb feddwl am yr holl dda a charedigrwydd oedd yn ei wneud o ddydd i ddydd. Y mae miloedd o ladron cyfoethog drwy Ffrainc yn byw ar lafur Ioan a'i debig, ond ni feder eu cyfoeth i gyd roddi iddynt y cwsg fwynhai'r gyrrwr wedi'r daith trwy wynt yr haf.