"Lle cest ti hwn'na?"
"Rhyw hen ddyn oedd yn gwerthu llestri ar y Maes, a neb yn prynu gynno fo. Mi wylltiodd yn gacwn. 'Hwdiwch, y tacla'!" medda' fo. 'Isio rhwbath am ddim yr ydach chi yntê? A dyma fo'n dechra' taflu cwpana' a soseri a phlatia' i'n canol ni. Mi gafodd Wil Cochyn ddwy sosar a thair plât. Un ar y naw ydi Wil."
Ond nid oedd ei fam fel petai hi'n gwrando. "'Gest ti ddigon?" gofynnodd.
"Do, diolch, 'Mam."
Goleuodd hi gannwyll a'i tharo ar gongl y bwrdd. Yna, ond heb edrych ar Owen, meddai: "Rwyt ti i gysgu yn y llofft ffrynt heno."
"O?"
"Yno y mae Dafydd.
Rydw' i wedi newid dillad y gwlâu.
Mae dy dad yn y siambar. Newydd fynd i'w wely. Haws iddo fo na dringo'r hen risia' 'na." Brawddegau cwta, cyflym, anniddig.
"'Mam?" Cododd Owen.
"Ia?"
"Be' ydi'r matar ar 'Nhad?"
"I olwg o. Effaith y ddamwain Ond . . . "
"Ond be', 'Mam?" Camodd yn nes ati a dywedai'r olwg yn ei lygaid na ellid ei dwyllo ddim rhagor. Yr oedd ei llais yn floesg pan atebodd.
"Mae'n rhaid iti wybod yn hwyr neu'n hwyrach, Owen bach. Mae dy dad yn . . . yn mynd yn ddall."
Eisteddodd hi mewn cadair wrth y bwrdd a'i dwylo ar ei harffed, gan edrych heibio iddo tua'r lle tân. Bu tawelwch llwm rhyngddynt. Aeth cyffro drwy ymysgaroedd yr hen gloc wyth niwrnod yng nghongl y gegin ac yna, yn araf a thrwm fel cnul, trawodd hanner nos.
"'Oes 'na ddim fedar y Doctor 'i wneud, 'Mam?"
