hithau gael yfed. Yn y man ymdora gofid ei galon allan, a dywed:—
"Y mae yn noson enbyd. Wn i yn y byd pa fodd yr af adref."
"Cymerwch galon; chwi ewch adre' yn ddyogel," meddai y wraig a'r cribau.
"A ydych chwi yn meddwl y gostwng y gwynt, ac yr aiff hi yn hindda?"
"Gostwng neu beidio, fyddwch chwi ddim gwaeth."
Yfodd yr amaethwr ragor o beintiau, gan roddi yfed o hyd i'r hon oedd yn cribo gwlan; ond nid oedd argoel fod yr ystorm yn llaesu. O'r diwedd cododd, gwisgodd ei gob fawr am dano, a dywedodd ei fod yn myned deued a delai. Tynodd y drws ar ei ol, rhoddodd un cam allan i'r tywyllwch ystormus, a'r cam nesaf yr oedd wrth ddrws ei dŷ, heb wlychu nag arall. Yr oedd yr hon a yfasai o'i beint wedi talu iddo am ei garedigrwydd, trwy ei gario mewn mynydyn o amser ddwy filltir o ffordd yn groes i'r Teifi, mewn modd nas gwybuai efe. Cynyrchodd yr ystori yma fwy o syndod; yr oedd fod dyn yn cael ei gipio trwy yr awyr mewn modd gwyrthiol gan reibwraig yn ddigwyddiad anghyffredin.
Hanes am ddyn yn cael ei ddal mewn toilu sydd gan y trydydd, a gwrandewir ar ei eiriau gydag awch. Dywedai ddarfod i gasglwr trethi y plwyf, pan ar y ffordd fawr yn dychwelyd i'w artref, a hithau yn hwyr, gael ei hun yn ddisymwth ynghanol torf o ddynion. Sathrai y rhai hyny ei draed, a chilgwthient ef, nes y cafodd ei hun ar ei ledorwedd ar ochr y clawdd. Yn fuan deallodd fod angladd yn pasio. Elai y dorf yn dewach, yn mhen enyd dacw yr arch yn d'od i'r golwg, ac adwaenai yntau y rhai oeddynt yn cario yr elor. Yn raddol teneuai y dyrfa, a phasiodd y cynhebrwng. ond yn mysg yr olafiaid gwelai y trethgasglydd amaethwr oedd yn ei ddyled o'r dreth, a thybiodd fod yno gyfle braf i'w cheisio, fel ag i hebgor iddo gerdded rhai milltiroedd boreu dranoeth. Rhedodd ar ei ol, a galwodd arno erbyn ei enw. ond ni atebai; cerddai yn ei flaen mor sobr a sant, heb edrych ar y deheu na'r aswy, ac heb gymeryd unrhyw sylw o gais gŵr y dreth. Wedi blino galw gwawriodd ar feddwl y trethgasglydd mai mewn toilu yr oedd, mai ysprydion a arferent orymdeithio mewn sefydliadau o'r cyfryw natur, ac nad oedd ysprydion un amser yn talu treth. Trodd ar ei sawdl, ac aeth adref wedi ei siomi yn fawr.
Nid oes genym hamdden i groniclo ond un arall o'r ystoriau a adroddid, ac y mae hono, fel llawer o'r chwedlau a ffynent ar y pryd, am offeiriad. Dywedid fod y Parchedig Thomas Jones, ficer un o'r plwyfi agosaf, yn ŵr tra dysgedig, ei fod yn gallu darllen Lladin, fod yn ei feddiant lyfr llawn o gythreuliaid, ac y drwgdybid yntau yn gryf o ddal cymundeb a'r gŵr drwg. Cedwid y llyfr consurio bob amser yn rhwym mewn cadwyn glöedig. Ond yr oedd y forwyn, yr hon, fel llawer o'i dosparth, a feddai swni mawr o chwil— frydedd, wedi canfod y llyfr yn haner agored gan ei meistr; a thystiai ei fod wedi ei orchuddio drosto a lluniau annaearol, ac ag ysgrifeniadau mewn inc coch. Un tro penderfynodd Mr. Jones y gwnai ddatgloi y gadwyn ac agor y llyfr. Gyda bod y llyfr led y pen, dyma haid o ddiaflaid yn rhuthro allan, ac yn gofyn am waith. Y perygl mawr wrth godi cythreuliaid allan o lyfr yw methu cael digon iddynt i' w wneyd; ac os na chant hyny, cymerant y dyn a roes eu rhyddid iddynt i fynu yn gorphorol, a dygant ef gyda hwynt i'r pwll. Yn ffodus, cofiodd Mr. Jones am Lyn Aeddwen, ei fod yn llyn mawr a dwfn, a gorchymynodd i'r ellyllon fyned yno, a thaflu y dwfr allan, nes gwneyd y llyn yn wag. . I ffwrdd a hwy ar unwaith; torodd y chwys dyferol allan drosto yntau, a theimlai ei fod wedi cael gwaredigaeth fawr. Ond meddai ar gryn wroldeb,.a mentrodd agor dalen arail; a chyda ei fod yn gwneyd dyma haid arall o ddiaflaid yn rhuthro allan, ac fel y rhai cyntaf yn hawlio gorchwyl. Nid oedd yr hen offeiriad yn amddifad o gyfrwysdra, ac anfonodd yr haid hon at yr un llyn, i daflu yn ol y dwfr a luchid allan gan y rhai blaenoroL Pa hyd y bu y ddau ddosparth yn taflu dwfr i mewn ac allan, ni eglurai yr adroddwr, na pha un oedd y trechaf yn yr ymdrech; nac ychwaith pa fodd yr aethant yn eu holau i'r llyfr, os mai yno yr aethant, gan i'r ficer ei gloi a'i osod yn ol yn ddyogel yn y cwpbwrdd ar unwaith. A chymaint oedd y dychryn a gawsai fel na chynygiodd ar ddireidi o'r fath drachefn.
Fel yr elai y nos yn mlaen cynyddai yr asbri, a deuai y chwedlau yn fwy brawychus. Yn awr ac yn y man pesid y gostrel a'r cwrw o gwmpas, yr hon ddiod oedd wedi ei darllaw gartref, a deuai
