Ymarferiadau ar y Gwersi Beryl

gan Elizabeth Mary Jones (Moelona)

GEIRFA

MAE'R llythrennau c, p, t, g, b, d, ll, m, rh, ar ddechrau gair yn newid ar ôl geiriau neilltuol, fel hyn :

gb
ciei gi ei chify nghi
pêlei bêl ei phêlfy mhêl
ei dŷ ei thŷfy nhŷ
gwraigei wraig fy ngwraig
bysei fysfy mys
drwsei ddrwsfy nrws
llawei law
mamei fam
rhawei raw

Felly, wrth chwilio am air fel nghi, edrycher am ci, etc. Os methir â chael gair i ddechrau gydag a, e, i, o, u, w, y, edrycher dan y llythyren g, ac weithiau h, fel wraig yn y rhestr uchod.

m., masculine; f., feminine; pl., plural.





Adnabyddus, well known, familiar.

addas, suitable, fit.

afiaith (m.), enjoyment.

afreolus, disorderly.

angerddol, intense.

amddifad (m. or f.), orphan.

amheuaeth (m.), doubt.

amneidiodd, beckoned.

anfoesgar, rude.

anfonheddig, vulgar.

anniben, untidy.

annymunol, unpleasant.

anwybyddu, ignore.

ardderchog, excellent, grand.

arffed, lap.

Banadl (m.), broom.

bawd (m.), thumb.

beirniad (m.), adjudicator.

bloesg, not speaking plainly

buddugol, victorious.

byrdwn (m.), refrain.

bywoliaeth (f.), livelihood.

Cannaid, white, bright.

caruaidd, lovingly.

castellu, kept safe, fortified.

cenfigen (m.), jealousy.

cnau ceffylau (f.pl.), horse chestnuts.

codiad (m.), increase, rise.

cofleidio, embrace.

crasu, bake.

croesholi, cross-question.

crwth (m.), violin.

cwsmeriaid (m.pl.), customers.

cychwyn, start.

cyfarwyddiadau (m.pl.), directions.

cyfarwyddyd (m.), guidance.

cyfnod (m.), epoch.

cyfran (f.), share.

cyngor (m.), advice.

cyhoeddus, public.

cyhuddiad (m.), accusation, charge.

Cymanfa Bwnc (f.), A Scripture Festival.

cymeradwyaeth (f.), applause.

cymylu, to cloud.

cynnau, to light.

cynnil, economical.

cyrens bant, a flowering shrub sometimes called French Currants.

cystadlu, compete.

cystudd (m.), illness.

cyweirio, mend.

Darbodus, thrifty.

datgloi, unbolt.

datguddio, reveal.

dealledig, understood.

defnydd (m.), material.

diau, undoubtedly.

dibryder, without anxiety.

dibynnu, depend.

didol, to separate.

didor, uninterrupted, unbroken.

didrafferth, easily, without difficulty.

diddiolch, ungrateful.

dieithrwch (m.), strangeness.

digalonni, discourage.

dilywodraeth, unrestrained.

dinod, insignificant.

dirmyg (m.), scorn.

diwenwyn, without evil thoughts.

dwyster, intensity.

dychmygu, imagine.

dyfarnu, adjudge.

dyfeisio, invent.

dylifo, pouring, streaming.

dynwared, imitate.

Edmygu, admire.

eilun, idol.

elfennol, elementary.

emrynt (m.), eyelids.

euraid, golden.

Fflach (f.), flash.

fforddio, afford.

ffurfio, to form.

ffyddiog, trustful.

Gefell (m. or f.), twin.

gofalon (m., pl.), cares.

gofidus, anxious.

gogoneddus, glorious.

grwgnach, grumble.

gwae, woe.

gwannaidd, faintly, weakly.

gwario, spend.

gwastadedd (m.), flat land, plain.

gweini, serve.

gwerthfawrocach, more precious.

gwrido, blush.

gwrthod, reject.

gwrthwynebu, oppose.

Gwyddel (m.), Irishman.

gwylaidd, modestly.

gwylltineb (m.), wildness.

gynnau, just now.

Helbulon (m. pl.), troubles.

hidl, very much, copiously.

hofran, hover.

hunanfeddiannol, self-possessed.

hysbysiadau (m. pl.), advertisements.

Ing (m.), anguish.

Llaid (m.), mud.

llarpio, devour.

lleddf, sad.

lleithter (m.), moisture.

llethr (m.), slope. L

lwyddo, succeed.

llwyfan (m.), platform.

Miliynydd (m.), millionaire.

mwynder (m.), sweetness.

myfyrdod (m.), meditation, study.

Naddu, hew.

nodedig, remarkable.

nwyddau (m. pl.), goods.

Pâm (m.), flower bed.

paratoadau (m. pl.), preparations.

parlysu, paralyse.

pelydr (m.), ray, rays.

penbleth (m.), perplexity.

pendant, definite.

penisel, downcast.

peswch (m.), a cough, to cough.

pesychiad (m.), act of coughing.

profiadol, experienced.

Rhagbraw (m.), test.

rhaglen (f.), programme.

rhagolwg (m.), prospect.

rheolaidd, regular, —ly.

Sawr (m.), scent.

sylweddoli, realise.

syllu, gaze.

Taeru, insist, contend.

taflod (f.), attic.

tangnefedd (m.), peace.

tlodaidd, shabby, poor-looking.

tosturi (m.), pity.

trem (f.), glance.

trin, cultivate.

troseddwr (m.), transgressor.

trwsiadus, tidy, neat.

Uchelgais (m.), ambition.

unawd (f.), solo.

urddasol, noble, dignified.

Ychwanegu, add.

ymboeni, to be bothered.

ymfalchio, to pride oneself.

ymffrostio, boast.

ymsythu, draw oneself up.

ymwelydd (m.), visitor.



LLYFRGELL SIR GAERNARFON

CAERNARVOVSHIRE COUNTY LIBRARY

Nodiadau golygu