Beryl/Ymarferiadau ar y Gwersi
| ← Pennod XXIV | Beryl gan Elizabeth Mary Jones (Moelona) |
Geirfa |
YMARFERIADAU AR Y GWERSI
I
1. Ysgrifennwch baragraff yn disgrifio Bodowen.
2. Rhoddwch dri ansoddair i ddangos sut fachgen oedd Eric yn ôl a welwch ohono yn y bennod hon.
3. Beth yw'r unigol o meinciau, geiriau, blynyddoedd, blodau, cerrig, perthnasau?
II
1. Rhoddwch o'ch cof ddisgrifiad o Beryl.
2. Beth a wyddoch am Mr. Goronwy?
3. Rhoddwch "fy" o flaen pob un o'r geiriau hyn, a newid y cytseiniaid fel y bo'r angen: cwmni, tŷ, gwersi, plant, darlun, blodau.
III
1. Beth yw ystyr Gwyn y gwêl y frân ei chyw"? Ysgrifennwch ddeg dihareb Gymraeg arall.
2 Beth oedd bwriad Mr. a Mrs. Arthur ynglŷn â'r plant?
3. Rhoddwch "dy" o flaen y geiriau y geiriau yn Rhif 3 uchod.
IV
1. Gwnewch frawddegau yn cynnwys archwaeth, arholiad, aroglau, addoli, cynlluniau, didor.
2. Trowch yr ail baragraff i'r Saesneg.
3. Rhoddwch ei (g.) ac ei (b.) o flaen y geiriau yn 2 a 3.
V
1. Trowch y paragraff sydd yn dechrau gyda "Ie, ebe Mr. Arthur," i'r Saesneg, a'i droi yn ôl wedyn i'r Gymraeg heb gymorth y llyfr.
2. Ychwanegwch ansoddeiriau at y geiriau hyn :—pen, plant, braich, pobl, mam, gwyliau, doctor, diwrnod.
3. Beth oedd cynllun bywyd Beryl?
VI
1. Ysgrifennwch grynodeb o'r bennod hon mewn un paragraff.
2. Disgrifiwch ystafell arholiad y buoch chwi ynddi.
3. Beth yw'r lluosog o llestr, pen, cwestiwn, athro, drws, llaw.
VII
1. Pam oedd Beryl am ddysgu gwaith tŷ?
2. Gwnewch frawddegau yn cynnwys hardd, harddach, harddaf, bach, llai, lleiaf.
3. Eglurwch, "Yr oedd y ddyrnod ddwbl wedi disgyn ar Mrs. Arthur."
VIII
1. A wnaeth Beryl yn iawn i beidio â mynd i'r Coleg? Rhoddwch eich rhesymau.
2. Enwch ddodrefn eich tŷ chwi, a'r llysiau a dyf yn eich gardd.
3 Gwnewch chwe brawddeg yn dechrau â'r gair "Peidiwch."
IX
1. Rhowch ddisgrifiad o'r ystafell orau yn eich tŷ chwi.
2. Enwch gymaint ag y medrwch o'r pethau sydd â'u heisiau mewn cegin.
3. Ysgrifennwch "y tro cyntaf," "yr ail dro," etc., hyd "yr ugeinfed tro."
X
1. Disgrifiwch ddydd Llun cyntaf y plant ym Maesycoed.
2. Disgrifiwch y modd y treuliwch chwi ddydd Sul.
3. Eglurwch "Y mae wedi cymryd baich mawr arni ei hun."
XI
1. Ysgrifennwch bennill o unrhyw emyn Cymraeg a wyddoch.
2. Eglurwch," Hithau a'r drysau aur ynghau o'i blaen."
3. Ychwanegwch —odd at wreiddiau'r berfau hyn: cerdded, dysgu, clywed, gwrando, canu, dywedyd, gweled.
XII
1. Pam na chyffesai Beryl fod arni ofn aros gartref ei hun?
2. Ysgrifennwch baragraff ar y ddwy linell Saesneg a geir yn y bennod hon.
3. Gwnewch frawddegau yn cynnwys os, pan, mor, byth, hyd at, yn hir.
XIII
1. Sut ferch oedd Nest?
2. Disgrifiwch yn fanwl eich ffordd chwi o wneud unrhyw fath o deisen.
3. Eglurwch yn Gymraeg, burym, pentan, sacrament.
XIV
1. Pam oedd Nest yn awyddus am fynd i siop esgidiau?
2. Pam nad oedd Eric yn fodlon iddi fynd yno?
3. Meddyliwch eich bod yn byw mewn llety ac yn ennill dwy bunt yr wythnos. Beth a wnaech â'ch arian?
XV
1. Ysgrifennwch beth a wyddoch am un o'r llyfrau a enwir yn y bennod hon.
2. Gwnewch frawddegau yn cynnwys arnaf, arnat, arno, arni, arnom, arnoch, arnynt.
3. Ysgrifennwch raniadau amser yn Gymraeg, yn dechrau gydag "eiliad."
XVI
1. Eglurwch banadl, profiadol, cystadlu, a gwnewch frawddegau yn cynnwys pob un.
2. Rhoddwch "yn" o flaen pob un o'r enwau hyn, a newid y geiriau fel bo'r angen: Bodowen, Caerdydd, Maesycoed, Trawsfynydd, Bryn Gwyn, Pwllheli, Plasmarl.
3. Gwnewch yr un peth ag "i."
XVII
1. Meddyliwch mai Beryl ydych. Beth a fyddech yn ei feddwl ar ôl ymweliad Lady Rhydderch a Mrs. Mackenzie ?
2. Rhoddwch yr unigol a'r lluosog O cwrdd, iaith, gwragedd, plant, brawd, chwaer, cynnig, llais, ardal.
3. Cyfieithwch frawddegau Saesneg Lady Rhydderch i'r Gymraeg.
XVIII
1. Enwch gynifer ag y medrwch o feirdd Cymru sydd wedi marw.
2. Difynnwch ryw linellau eraill o waith Eben Fardd.
3. Beth wnaeth i Nest benderfynu mynd i Lundain?
XIX
1. Rhoddwch enwau pob darn arian a ddefnyddir yn y wlad hon.
2. Gwnewch frawddegau yn cynnwys: ymsythu, datguddio, troseddwr, tymer.
3. Eglurwch baragraff olaf y bennod.
XX
1. Ysgrifennwch englyn Elfyn o'ch cof.
2. Eglurwch "Anwybyddodd y cyhuddiad."
3. Rhoddwch y gwrywaidd a'r fenywaidd o'r geiriau hyn: meistr, gwraig, mab, gwas, chwaer, lleidr, hi, tad, Cymro, Sais.
XXI
1. Pam y mynnai'r plant dorri pob cysylltiad â'r hen ardal?
2. Sut le yw fflat ?
3. Pam yr wylai Beryl ar ôl ymweliad Nest?
XXII
1. Sut cafodd Eric y cyfle i fynd i Buenos Aires?
2. Sut fywyd oedd ar Beryl yn y dref? Beth yw eich barn amdani?
3. Gwnewch frawddegau yn cynnwys "yn barhaus," "yn gyflym," "yn rhy," "yn haws," "yn rhaid "
XXIII
1. Beth oedd rhai o fanteision ac anfanteision byw yn y dref?
2. Rhoddwch yr unigol a'r lluosog o llall, lle, ateb, Cymro, tref, tai, eraill.
3. Pa wahaniaeth sydd rhwng Sais a Chymro?
XXIV
1. Eglurwch y ddihareb, "Gwell goddef cam na'i wneuthur."
2. Ysgrifennwch hanes Mr. Ifan Goronwy.
3. Ysgrifennwch bennod arall yn sôn am fywyd Beryl a Geraint ac Enid ar ôl hyn.