Gwaith Dafydd ap Gwilym/Y Fwyalchen

Canu'n Iach Gwaith Dafydd ap Gwilym

gan Owen Morgan Edwards

Yr Alarch

Y FWYALCHEN[1]

EI GYRRU AT IFOR FAESALEG

Y FWYALCHEN awenawl,
Ymlyni gerdd ym mlaen gwawl,
Ceiliog wyd yn y celydd,
Yn ngoror dôl, yn ngwawr dydd;
Cyw'n y dail yn canu'n deg,
Caniadur acen hoew-deg;
Cyw a'r hoff lef cywair fflwch,
Cyfeilydd cân cof elwch;
Toniadur pen twyn ydwyd,
Tan y gaer wen tongar wyd;
Trydon dy fan ar lannerch,
Trydar syw, trawiadur serch;
Tref wanwyn yw'r tewlwyn tau,
Tŵr adail y trawiadau.

Tyn o goed a'r ton gwiwdeg,
Yn geiniad doeth mewn gŵn teg;
Du serchog yw'th glog mewn glyn,
A myfi sy'n d'ymofyn.
Dos o dir Gwynedd ar daith
Yn dirion iawn dy araith;
Hed erof, a bydd daerwalch,
Ar gân, i Wlad Forgan falch;
Hed yn bres i wlad Esyllt,
Hedwr i'th oed hyd goed gwyllt.

Gweli wlad olygiad lwys,
I brydydd mae'n baradwys,—
Morgannwg, wyn olwg nyf,
Ag anwyl ydyw gennyf;

'E gâr bardd y wlad hon,
A'i gwinoedd, a'i thai gwynion.
Gweli dri-phlas urddasawi
Ifor mau, nifer a'u mawl.
Ifor hael, un-fawr helynt
A'r tri haelion gwychion gynt,–
Nid hael Nudd yn rhoddi rhuddaur,
Wrth Ifor, deg anrheg aur;
Os mawrdeg y rhoes Mordaf,
Aur gwell gan Ifor a gaf;
A rhoddwr gwell na Rhydderch
Yw Ifor, lwys-ior serch.
Gwych Ifor, dewr-bor lle dêi,
Gŵr yngod a gair angel;
Gorau un gŵr a garaf,
Gwrdd ion im ; ei gerdd a wnaf.
Mi a ganaf &'m genau
Mwynair mawl i'r muner mau.
Pennaig gwlad yw'm paun glewdaer,
Praff erlyn, llyw terwyn taer;
Por y tir yn peri twg
Ar y gwin ym Morgannwg.
Fy myd, gwyn ei fyd a fai
Yn ei windorf i'w wyndai.

Dwg hyn yn falch, fwyalch fau,
Yn gariad i'r dyn gorau;
Gorau dyn yn ei gaer deg,
Yw'm Selyf ym Maesaleg.

Nodiadau

golygu
  1. Gwaith Iolo Morganwg, gw: Dafydd ap Gwilym net Cerddi'r Apocryffa Rhif A185