Hanes Eglwysi Annibynol Cymru Cyf 1/Rhiwbryfdir

← Tanygrisiau

Hanes Eglwysi Annibynol Cymru Cyf 1 gan Thomas Rees a John Thomas, Lerpwl

Fourcrosses →

RHIWBRYFDIR.

Yn y flwyddyn 1859, dechreuwyd cadw Ysgol Sabbothol yma, yn nhŷ John Roberts, un o aelodau Tanygrisiau. Adeiladwyd y capel yn y flwyddyn 1861, a bu John Roberts, John Morris, John Daniel, William Pierce, Owen Hughes, ac eraill, yn hynod o ymdrechgar yn y gorchwyl. Cawsant hefyd Mr. John Edwards, brawd Mr. Edwards, Aberdare, a Mr. Morris Griffith Williams, Rhiw, er heb fod yn aelodau eglwysig, yn gynnorthwywyr o'r fath fwyaf egniol. Costiodd y capel 600p. Galwyd ef yn Salem. Agorwyd ef Mehefin 23ain a'r 24ain, 1861, pryd y pregethodd Meistri W. Edwards, Aberdare; E. Stephen, Tanymarian, ac R. Thomas, Bangor. Ffurfiwyd eglwys yn y capel newydd y nos Wener blaenorol gan Mr. Edwards, Aberdare, pryd yr ymgorphorodd pedwar-a-deugain o aelodau Tanygrisiau, ac ychydig nifer o aelodau Bethania, i gydymroddi i gynal achos yr Arglwydd yn y lle. Ymroddodd yr eglwys yma o ddifrif at dalu dyled y capel. Yr oedd haner yr arian wedi eu casglu cyn pen dwy flynedd, ac erbyn hyn nid oes ond 60p. yn aros. Cydunodd yr eglwys hon a'r eglwys yn Nhanygrisiau i roddi galwad i Mr. Roberts, Penybontfawr, ac y mae yn parhau i ofalu am y ddau le.

Gan nad yw yr achos ond ieuangc nis gellir disgwyl fod llawer o hanes i'w roddi, ond y mae yma bobl weithgar a ffyddlon, a'r achos ar y cyfan, mewn gwedd addawus. Mae y tŷ i'r gweinidog sydd yn ymyl y capel hwn, wedi ei godi cydrhwng yr eglwys yma a'r eglwys yn Nhanygrisiau, ac wedi ei fwriadu i fod yn breswylfa i weinidog y ddwy eglwys.