Ieuan Glan Geirionydd (Cyfres y Fil)/Glan Geirionydd

← Golwg ar Ganan

Ieuan Glan Geirionydd (Cyfres y Fil) gan Evan Evans (Ieuan Glan Geirionydd) golygwyd gan Owen Morgan Edwards

→

GLAN GEIRIONNYDD.

MI, un diwrnod teg o haf,
Yn rhodio ar fy nhro,
Graeanaidd lan Geirionnydd lwys,
Fy mabwysiadol fro,
Lle treuliais lawer ddifyr awr
Yn nhymawr mebyd, pan
Yn tynnu'i bysg o'r tonnau byw
A'i laswiw ddwfr i'r lan;
Pan oedd pob meddwl tan fy mron.
Mor ysgafn bron a'r gwawn,
Yn dilyn gwib mabolaidd fryd,
O foreu hyd brydnawn;

Gostegai'r awel ar y llyn,
Heb chwâ yn crychu'i wedd.
A natur oll mor dawel ai
A distaw barthau'r bedd,
Ond gwawch y gigfran ambell waith
O'r graig uchelfaith draw,
A bref y defaid ar y twyn,
A'r llonwych ŵyn gerllaw;
A thrwst y maen wrth dreiglo hyd
Y llithrig dybryd serth,
A chwhw y gog yn pyncio'n fwyn
Ar friglwyn ucha'r berth.

Tueddai'r holl olygfa'n fwy
I goledd myfyr syn
Nachwywio'r tant a'r bluen freg
Hyd wyneb teg y llyn;
Hilanwai'm hysbryd â rhyw brudd,
Hiraethlon gofion dwys,

A ddygai'r dagrau dros fy ngrudd,
Gan faint eu grym a'u pwys;
Arweinid fy meddyliau'n ol
Ar ryw freuddwydiol hynt,
I adfyfyrio ar a fu,
A gwedd y dyddiau gynt.

Yr enwair ar y graean mân
I orwedd roed yn awr,
Ac ar ryw lwydwyn faen gerllaw
Eisteddwn innau i lawr;
Edrychwn amgylch ogylch ar
Y fangre unig fud,
Heb sain na gwedd un dynol fod,
Drwy'i holl ororau i gyd:
Fy unigolrwydd oedd mor lwyr.
A'r meudwy yn ei gell,
Neu Selkirk pan yn alltud ar
Fernandes anial, bell.

Effeithiai y distawrwydd mawr
A greai dan fy mron
Ryw annirnadwy hiraeth am
Yr hoff gyfoedion llon,
Oedd ddoe mor ddifyr gyda mi
Yn rhodio'r llennyrch hyn,
A'u hadlais yn yr awel bêr
Yn dadsain nant a bryn;
Nis gallwn lai na holi'n brudd,—
"Pale yn awr y maent?"
Ond eco a'm hatebai'n ol,—
"Pa le yn awr y maent?"

A buan iawn y daw y dydd
I minnau'u dilyn hwy,
Pan, er fy ngheisio wrth y llyn,
Na cheir mo honof mwy;
Ac os daw rhywun ar ei dro,
I rodio'r glennydd hyn,
A meddwl am eu bardd, a dweyd,
Mewn prudd ymholiad syn,—
"Mae Llyn Geirionydd eto'r un;
Ond Ieuan! P'le mae ef?"
Yr eco a'i hatebai'n chwai—
"Ond Ieuan! Ple mae ef?"