Prif Feirdd Eifionydd/Eifionydd
| ← Wrth ddyfod o'r Gaerwen | Prif Feirdd Eifionydd gan Edward David Rowlands |
Penillion i'w ferch fechan am dorri nyth aderyn → |
Eifionydd.
EIFIONYDD! Eifionydd! fy anwyl Eifionydd,
Eifionydd, Eifionydd ar gynnydd yw'r gân;
Er gwyched yw bronnydd goludog y gwledydd,
Yng nghoedydd Eifionydd mae f'anian.
Hen finion Eifionydd a luniant lawenydd
O galon bwygilydd, o fynydd i för;
Mi gara' 'i magwyrydd, a'i llynau dŵr llonydd.
Ei choedydd a'i dolydd hyd elor.
Mae bendith mabandod fel gwlith oddiuchod
Yn disgyn yn gawod ar geudod dy gwys;
Hen, iraidd, gynarol, fro awen foreuol,
Dewisol briodol baradwys.
Draw, copa Carn Bentyrch, dan wyntoedd yr entyrch,
Rhydd achles i'w llennyrch, a chynnyrch ei choed;
Cysgododd yn ffyddlon oludog waelodion
Hen Eifion a'i meibion o'u maboed.
Llangybi, llwyn gwiwber pob llondeb a llawnder
Islaw ar ei chyfer, heb chwerwder a chwardd;
Bro llawn o berllenni, a gwyrddion ei gerddi,
Heb ynddi i 'mhoeni ddim anhardd
.
Islaw tew gaeadfrig y Gadair a'r goedwig
Tardd ffynnon foneddig, nodedig, a da;
Daw iechyd diochain, er culed eu celain,
I'r truain ar ddamwain ddaw yma.
Rhandiroedd Llanarmon a welir yn wiwlon,
Mor siriol a Saron, ym minion y môr;
Di anair ei dynion, naturiol, nid taerion,
Ond haelion drwy gyrion eu goror.
Hyd Chwilog dychwelir, man glwysdeg mewn glasdir
Ddyfradwy hardd frodir a gerir yn gu;
Ac yma'n ddigamwedd Sion Wyn sy'n ei annedd,
Tangnefedd diwaeledd i'w deulu.
Sion Wyn o Eifionydd, fy anwyl Eifionydd,
Sion Wyn o Eiflonydd sy'n gelfydd ei gân;
Gwir awen a grewyd, a Miwsig gymhwyswyd,
Gyd-blethwyd, hwy unwyd a'i anian.
O Chwilog iach olau, bro anwyl a'i bryniau,
Yn llon at Llanllynau a glannau y gwlith,
Rho'wn dremiad diatreg a chenir ychwaneg,
Ychwaneg i fwyndeg fro'r fendith.
Gwlad ber Llanystumdwy, oludog, fawladwy
Erioed cymeradwy, clodadwy, clyd yw;
Ireiddiawl fro addien, pau rywiog per awen,
Nid amgen gardd Eden,—gwerdd ydyw.
Gwel glogwyn pinaglawg hen Gricieth gastellawg,
Uwch annwfn trochionawg, ardderchog ei ddull,
Uwch agwrdd grych eigion a'i lidiawg waelodion;
Mor dirion i Feirddion ei fawr-ddull.
Ar fynwes Eifionydd, fy anwyl Eifionydd,
Y magwyd ein "Dafydd," dieilfydd ei ddawn;
Mae'r "Bardd Du" 'n ymlonni oherwydd ei eni
Rhwng llwyni a deri'r fro diriawn.
Fy anwyl Eifionydd, bwriadai yn brydydd
Ei Phedr sy mor gelfydd ei gywydd a'i gân.
Ac Elis o'i goledd, rhad awen o'r diwedd
Droi'n sylwedd o unwedd a'i anian.
Planhigyn o ganol Eifionydd wiw faenol,
Yw Morys awenol, farddonol ei ddawn;
Paradwys y prydydd yw f'anwyl Eifionydd,
Bro lonydd llawenydd, lle uniawn.
Clau wrandaw!-clyw'r wendon yn siaw yn gyson
Hyd lenydd gwyrddleision bro Eifion bêr hardd,
Wrth weld ei gwrth-gysgod ar Gantref y Gwaelod,
Myfyrdod sy'n gorfod y gwirfardd.