Prif Feirdd Eifionydd/Molawd Ynys Prydain

← Elusengarwch

Prif Feirdd Eifionydd gan Edward David Rowlands

Cywydd y Farf →

Molawd Ynys Prydain.

Y Dyffrynnoedd.
BRO hardd aroglber yw hi,—bro llawnion
Berllennydd a gerddi,
Dyffrynnau, bryniau llawn bri;
Addurnawl y wedd arni.

Ar y dyffrynnoedd hyfryd ffriw enwawg,
Glaswyrdd orchudd gwiw lysiau ardderchawg;
Pob ffrwythau melysion, aeron eurawg
Cain yw cynnyrch y llennyrch meillionawg,
A'u dewis goed blodeuawg,—pur rawn cair,
Oreuwawr ddisglair ar irwydd osglawg.

Y Mynyddoedd a'r Niwl.
Uwch y gwaelodion, iach a goludawg,
Wele'r bryniau a'r creigiau cerygawg,
Echrys ac uthrol ysgŷthrawg,
A mannau crebach uwch meini cribawg,
Gar parthoedd ardaloedd deiliawg, cymoedd,
Mawrion fynyddoedd, a galltoedd gwelltawg.

Edrych ar un o'i odrau—i'w hir ben
Ban yn y cymylau,
Caddug llwyd a gwyd yn gau,
Wisg addas i'w ysgwyddau.

Y Wlad ffrwythlawn.
Gwelir oddiar freich-hir fryn
Dewffrwyth amryliw'r dyffryn,
Glaswellt, ardderchog lysiau
Gloewon, perarogl ein pau;
Ar fronnydd, y coedydd cain
Dilledir à dail llydain;
Gwiw ednaint ar wydd gwydnion,
A'u ffraeth brydyddiaeth bêr dôn,
Canmawl yn hyfrydawl frau,
Eurog engyl ar gangau
Difyrru â'u llefau llon
Wybren nefawl, bro Neifion.

Gerddi
Gerddi lle sang ar gangau—eirin pêr,
Aeron, pob afalau,
Dan gnwd o heirdd dewion gnau,
Ymyrrant wrth y muriau.

Y Rhaeadr.
Uchel-gadr raeadr dŵr ewyn,—hydrwyllt,
Edrych arno'n disgyn;
Crochwaedd y rhedlif crychwyn,
Synnu, pensyfrdanu dyn.

Yr Afon.
O'i ffynhonnau golau gant,
Y ffrydiau hoff a redant,
Dylifedd yn dolefain,
Lle chwery pysg ymysg main;
Yr afonydd drwy faenor
Yn dwys ymarllwys i'r môr;
Grisial ar y gro iesin,
Drych y ser; dŵr iachus in'.

Caradog.
Caradawg alluawg, digoll, eon,
Gwrolwych ef, a'r dewrwych frodorion,
Orhyfion luedd, a'u heirf yn loewon;
Blaenor ydoedd mewn trinoedd terwynion;
Rhag ei air gwelwai'r gâlon;—eryr craff,
Er gwneud llwyr wastraff ar gnawd llu'r estron

Arthur
Os yw gyfyng is gofwy—ar Brydain,
Wedi'r brad ofnadwy;
O'r wlad hardd i'w herlid hwy
Cawn Arthur i'n cynorthwy.

Llu'r Sais, bid yn llwyr y son,
A fedodd yn arfodion;
Y cefnfor, trwm ruo'r oedd,
Achwyn o ddwyn byddinoedd;

Ail diddim ar led oeddynt;
Sofl neu gawn, us o flaen gwynt;
Clodfawr, â'i gledd Caledfwlch,
Gwnai'r brenin drwy'r fyddin fwlch.
Pery yn hir ei glir glod;
Madru wna enw Medrod.

Llywelyn.
Llywelyn ddiball eilwaith,
Caffai rwysg; coffeir ei waith;
Ar for a thir hir barhau,
Heb ludded, llew'n lladd bleiddiau:
Gan hil y Cymry dilyth
Bydd caniad ei farwnad fyth.
Ein gwrol enwog aerwr,

Owain Glyndwr.
Un glan deg, Owain Glyn Dwr;
Owain er Prydain wr prif,
O'r dewrion aerwyr dirif;
Bu'r dewraf o'r brodorion
Gynt a fu o Gaint i Fôn.

O na buasai yn bwysig—i'n dwyn
Oddi dan iau Seisnig,
Gan Owain, ar ddamwain ddig,
Lu odiaeth Macsen Wledig.

Hen wrolion gwychion gant,
Mawryger hil Gomer gynt;
Trwst bys gwyn ar dyn aur dant,
Yw coffau eu henwau hwynt.
Colli Lloegr wlad glodadwy,
Och o'r modd, o'u hanfodd hwy.

Nid cais na malais milwyr—nid arfau,
Neu derfysg ymdreiswyr;
Diochel waith bradychwyr
Oll oedd yr achos yn llwyr.