Penillion Telyn Llyfrau'r Ford Gron/Angau

Penillion Telyn Llyfrau'r Ford Gron

gan Anhysbys

→

Angau

NID af ddim i'm gwely heno,
Nid yw'r un 'rwy'n garu ynddo,
Mi orweddaf ar y garreg,—
Tor, os torri, 'nghalon fwyndeg.

Nid oes rhyngof ag ef heno
Onid pridd ac arch ac amdo,
Mi fûm lawer gwaith ymhellach,
Ond nid erioed â chalon drymach.

Yr ochor hyn i'r clochdy
Mae'r atgor gora yng Nghymru,
A rhwng hynny â min y môr
Mae calon oer yn llechu.

Cleddwch fi, pan fyddwyf farw,
Yn y coed dan ddail y derw,
Chwi gewch weled llanc penfelyn
Ar fy medd yn canu'r delyn.

Rhodio'r oeddwn fynwent eglwys
I 'mofyn am le teg i orffwys,
Trawn fy nhroed wrth fedd oedd yno,
Clywn fy nghalon drom yn neidio.

Gofyn wnes i'r gynulleidfa,
"Pwy yw'r un a gladdwyd yma? '
Ac atebai rhyw ddyn ynfyd,
"Dyma'r fan lle mae d' anwylyd."

Mae cyn amled yn y farchnad
Groen yr oen â chroen y ddafad,
A chyn amled yn y llan
Gladdu'r ferch â chladdu'r fam.

Pan basio gŵr 'i ddeugain oed,
Er bod fal coed yn deilio,
Fe fydd sŵn 'goriadau'r bedd
Yn peri i'w wedd newidio.

* * *

Ar ryw noswaith yn fy ngwely,
Ar hyd y nos yn ffaelu cysgu,
Gan fod fy meddwl yn ddiama'
Yn cydfeddwl am fy siwrna'.

Galw am gawg a dŵr i 'molchi,
Gan ddisgwyl hynny i'm sirioli,
Ond cyn rhoi deigryn ar fy ngruddiau
Ar fin y cawg mi welwn Angau.

Mynd i'r eglwys i weddïo,
Gan dybio'n siwr na ddeuai yno,
Ond cyn im godi oddi ar fy ngliniau
Ar ben y fainc mi welwn Angau.

Mynd i siambar glos i ymguddio,
Gan dybio'n siwr na ddeuai yno,
Ond er cyn glosied oedd y siambar
Angau ddaeth o dan y ddaear.

Mynd i'r môr a dechrau rhwyfo,
Gan dybio'n siwr na fedrai nofio,
Ond cyn im fynd dros lyfnion donnau
Angau oedd y capten llongau.